Η Κομισιόν βιάζεται να προωθήσει αλλαγές στην ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική υπό τη σκιά της απειλής μιας νέας - ενδεχόμενης - κρίσης.
Στις αλλαγές που παρουσίασαν προχθές ο
αντιπρόεδρος της Επιτροπής Ντομπρόβσκις και οι δύο Επίτροποι Έτινγκερ
και Μοσκοβισί, ένα επιχείρημα ακούσθηκε ανησυχητικά πολλές φορές: Η
Ευρωπαϊκή Ένωση και το ευρώ πρέπει να θωρακιστούν με ουσιαστικές αλλαγές
"πριν από την επόμενη κρίση...".
Κανείς όμως δεν προσδιόρισε περισσότερο
την αιτία μιας τέτοιας ανησυχητικής αναφοράς, όπως επίσης κανείς δεν
θεώρησε σκόπιμο και αναγκαίο να παραδεχθεί ότι η βελτίωση της
οικονομικής κατάστασης στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι άμεσα συναρτημένη με
συνέπειες της ποσοτικής χαλάρωσης από τη νομισματική πολιτική της
ΕΚΤ...
Σε σχετική ερώτηση του Capital.gr,
αρμόδιο στέλεχος της Κομισιόν απάντησε χαρακτηριστικά: "Στην Κομισιόν
αγαπάμε την ΕΚΤ και στην ΕΚΤ αγαπούν την Κομισιόν... Και αυτοί και εμείς
δουλεύουμε για να κάνουμε τις αλλαγές που η Ευρώπη χρειάζεται πριν οι
περιπέτειες του πρόσφατου παρελθόντος εμφανισθούν και πάλι μπροστά
μας...".
Οι αλλαγές
Από τις αλλαγές που προωθεί ο κ.
Γιουνκέρ και οι οποίες κατ αρχήν θα τεθούν υπ' όψιν της Συνόδου Κορυφής
στις 15 Δεκεμβρίου, ξεχωρίζει η μετάλλαξη του ESM σε ένα Ευρωπαϊκό
Νομισματικό Ταμείο (EMF) με αρμοδιότητες ελέγχου και παρέμβασης που
καλύπτουν τόσο τα κράτη - μέλη, όσο και το τραπεζικό σύστημα.
Η μετάλλαξη αυτή θα εμπεριέχει και την
ενσωμάτωση του EMF στο ευρωπαϊκό δίκαιο, ξεφεύγοντας από τους
περιορισμούς της μέχρι σήμερα διακρατικού status μέσα από το οποίο
λειτουργεί.
Όπως εξήγησαν οι κ.κ. Ντομπρόβσκις και
Έτινγκερ, ο ESM έχει αποκτήσει τόσο την τεχνογνωσία όσο και την
εργαλειακή υποδομή που χρειάζεται για να καλύψει έναν ρόλο που συνθέτει
τόσο εκείνον του ESM, όσο και εκείνον που έχει μέχρι σήμερα το IMF. H
διεύρυνση αυτής της παρέμβασης και στον τραπεζικό χώρο με τη δυνατότητα
να χρηματοδοτήσει (δανειακά και εγγυημένα) έκτακτες καταστάσεις στο
ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, επεκτείνει τον ρόλο αυτό πολύ πέραν των
ισχυόντων σήμερα στην Ευρωζώνη. Πρόκειται για έναν μηχανισμό ασφάλειας
για την Τραπεζική Ένωση, μέσω του ESM/EMF, που πρέπει να συμφωνηθεί έως
τα μέσα του 2018 και να τεθεί σε λειτουργία έως το 2019.
Για τον λόγο αυτόν, άλλωστε, πριν από
τη μετάλλαξη του ESM σε EMF το 2019, θα προηγηθούν οι προσαρμογές στο
ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα σε συνεργασία με την ΕΚΤ - και μάλιστα μέσα
στο πρώτο εξάμηνο του 2018 - που θα καταστήσουν δυνατή αυτή
τη λειτουργική επέκταση του ευρωπαϊκού ταμείου. Οι συγκεκριμένες
προσαρμογές αναμένεται να είναι ώριμες τεχνικά και λειτουργικά τον Μάιο
του 2018.
Η δεύτερη μεγάλη αναπροσαρμογή που
δρομολογείται από την πλευρά της Κομισιόν είναι ο συντονισμός και η
κατεύθυνση όλων των πολιτικών, από τον προσανατολισμό προς τη βελτίωση
της ανταγωνιστικότητας των οικονομιών όπως ήταν μέχρι σήμερα, σε μία
διαφορετική κατεύθυνση, αυτήν της "σύνδεσης των χρηματοδοτήσεων των
ευρωπαϊκών ταμείων με το εύρος των μεταρρυθμιστικών τους
προγραμμάτων...".
Στην πραγματικότητα, όπως παραδέχθηκε
κοινοτικός αξιωματούχος στο περιθώριο των συναντήσεων παρουσίασης των
προτάσεων της Κομισιόν, δεν πρόκειται για μία στροφή, αλλά για την
αναγνώριση της ανάγκης να χρηματοδοτηθούν οι πολιτικές που διαφορετικά
καμία κυβέρνηση δεν θα ήταν πρόθυμη να προωθήσει χωρίς τη χρηματοδοτική
κάλυψη της Ευρώπης. Όπως υποστήριξε, πρόκειται για πολιτικές
χρηματοδότησης για ένα νέο ισχυρότερο επίπεδο "σύγκλισης" στην Ε.Ε.
Σύμφωνα με την εκτίμηση αυτήν, σε ένα
τέτοιο περιβάλλον θα ήταν περισσότερο εύκολο και πολιτικά αποδεκτό από
τους Ευρωπαίους πολίτες να ενταχθούν σε μεταρρυθμιστικά προγράμματα,
όπως αυτά που υποχρεώθηκαν οι χώρες που εντάχθηκαν στα προγράμματα
στήριξης.
Όσο για την Ελλάδα, όπως σχολιάσθηκε,
στο νέο αυτό περιβάλλον που συμπίπτει χρονικά η ενεργοποίησή του με την
έξοδο από το τρίτο πρόγραμμα στήριξης, η συμμετοχή της και η
χρηματοδότησή της, στο πλαίσιο των μεταρρυθμίσεων που έχει δρομολογήσει,
θα είναι υποστηρικτική της τάσης ανάκαμψης της οικονομίας της.
Παράλληλα, το πακέτο των αλλαγών
προβλέπει την ενσωμάτωση του Δημοσιονομικού Συμφώνου στο ευρωπαϊκό
δίκαιο, ενώ ήδη έχει αρχίσει να "ζυμώνεται" η ανάγκη, αλλά και τα όρια
ενός νέου ρόλου στην Ε.Ε., αυτού του Υπ. Οικονομικών, του οποίου το
status θα στηρίζεται τόσο στο Eurogroup, όσο και στην Κομισιόν.
