Νέου τύπου κρατικό "δεν πληρώνω" καλύπτει την φορολογική κόπωση

Το νέο κρατικό "δεν πληρώνω" συνεχίστηκε έως και το τέλος Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε το Υπουργείο Οικονομικών. Μόνο που πλέον δεν ήταν γενικευμένο. 

Το κράτος συνέχισε να μην πληρώνει τις δημόσιες επενδύσεις (το ΠΔΕ εμφανίζει υστέρηση δαπανών 722 εκατ. ευρώ), ενώ το σύνολο των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού είναι κάτω του στόχου κατά 2,3 δισ. ευρώ, "στηρίζοντας" έτσι τον στόχο των πρωτογενών πλεονασμάτων πάρα την τεράστια απόκλιση στον στόχο τον καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού κατά 2,4 δισ. ευρώ.

Ένα μεγάλο μέρος αυτής της απόκλισης οφείλεται σε μία καταιγίδα επιστροφών φόρων που έλαβε χώρα στο τέλος Σεπτεμβρίου σε μία προσπάθεια (μαζί με άλλες πληρωμές οφειλών του Κράτους προς ιδιώτες) να μη χαθεί η δεύτερη υποδόση του δανείου του ESM. Tο αν αυτό κατέστη εφικτό ή όχι θα φανεί στις 26 Οκτωβρίου όταν συνεδριάζει το Εuroworking Group ή λίγες μέρες αργότερα (σ.σ. η διαθεσιμότητα της υποδόσης λήγει στις 31 Οκτωβρίου και προϋποθέτει την καθαρή μείωση του υπολοίπου των ληξιπρόθεσμων οφειλών που μετρούν οι θεσμοί κατά 1,2 δισ. ευρώ σε σχέση με την αξία που είχαν στο τέλος Απριλίου). 

Στο καθαρά φορολογικό πεδίο τα έσοδα τακτικού προϋπολογισμού προ επιστροφών φόρων είχαν υστέρηση 475 εκατομμύρια ευρώ το εννεάμηνο σε σχέση με τους στόχους του Μεσοπροθέσμου που παρατίθενται από το ΥΠΟΙΚ ως βάση μέτρησης. Ο λόγος για μία υστέρηση που - όπως αναφέρει το Υπουργείο Οικονομικών - σε πολύ μεγάλο βαθμό συνδέεται με την κατά ένα μήνα μεταχρονολογημένη έλευση των εσόδων από τον ΕΝΦΙΑ του 2017.

Όπως αναφέρει το Υπουργείο Οικονομικών σε δεύτερη διευκρινιστική ανακοίνωσή του εθνικολογιστικά (δηλαδή όπως μετρούν τα δημοσιονομικά οι δανειστές) η δαπάνη για επιστροφές φόρων δεν επιβαρύνει τα πλεονάσματα γιατί από τη στιγμή που αυτοί οι φόροι είναι βεβαιωμένοι έχουν ήδη εγγραφεί ως υποχρεώσεις του προϋπολογισμού. 

Σημειώνεται ότι οι υψηλές επιστροφές έχουν εγγραφεί ως πρόβλεψη και στο Προσχέδιο του προϋπολογισμού που κατατέθηκε πριν από λίγες εβδομάδες στη Βουλή. Το προσχέδιο αυτό προβλέπει ότι συνολικά μέχρι το τέλος του έτους θα δοθούν επιστροφές φόρων 4,68 δισ. ευρώ και προβλέπει επίσης ότι τα φορολογικά έσοδα θα είναι τελικά μειωμένα κατά 500 εκατομμύρια ευρώ περίπου έναντι του στόχου που χρησιμοποιεί ακόμη και σήμερα η κυβέρνηση για να κάνει τις συγκρίσεις.

Οι λεπτές ισορροπίες και το δύσκολο 2018 

Ακόμα όμως και με βάση αυτές τις αναθεωρημένες προβλέψεις, όπως εξηγούν αρμόδια στελέχη, η επίτευξη των στόχων του προϋπολογισμού πλέον κινείται σε μία λεπτή γραμμή ισορροπίας, η οποία βρίσκεται μάλιστα από χθες και στο μικροσκόπιο των Θεσμών που έχουν λάβει και αυτά τις ανακοινώσεις. 

Όπως εξηγούν, το μεγάλο ζητούμενο δεν είναι τόσο το πώς θα κλείσει το 2017 (αφού ήδη προβλέπεται από το ΥΠΟΙΚ υπερπλεόνασμα στο 2,21% του ΑΕΠ έναντι μνημονιακού στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα στο 1,75% του ΑΕΠ). 

Το ζητούμενο είναι τι θα γίνει το 2018, όταν τα πλεονάσματα θα πρέπει να φτάσουν στο 3,5% του ΑΕΠ και εκεί η πρόβλεψη του Προσχεδίου Προϋπολογισμού είναι για οριακή επίτευξή τους (3,57% του ΑΕΠ). Η πρόβλεψη αυτή είναι το βασικό ζήτημα στη διαπραγμάτευση που ξεκινά ουσιαστικά από σήμερα, με τη σταδιακή έλευση των τεχνικών κλιμακίων στην Αθήνα (σ.σ. οι επικεφαλής θα ξεκινήσουν από την προσεχή Δευτέρα).

Φορολογική κόπωση, ΔΝΤ και νέα μέτρα

Η λέξη-κλειδί είναι η "φορολογική κόπωση". Καλύτερη εικόνα θα υπάρχει σε 10 περίπου μέρες, όταν θα βγουν τα οριστικά στοιχεία για το Σεπτέμβριο και θα παρουσιάζουν την ανάλυση της υστέρησης εσόδων ανά πεδίο φόρων, με δεδομένο ότι το πρόβλημα εντοπίζεται στα έσοδα από την άμεση φορολογία.

Υπενθυμίζεται ότι η ελληνική πλευρά ξεκαθάρισε μέσα στο Σαββατοκύριακο ότι το 3,5% του ΑΕΠ που προβλέπει η ΕΕ εξισώνεται με το 2,2% του ΑΕΠ που προβλέπει του ΔΝΤ μέσω του "κόφτη" που θεσπίζει την υποχρέωση για πρόσθετα μέτρα αν δεν καλυφθεί ο στόχος. Ωστόσο, πρώτα απ' όλα θα πρέπει να πείσει τους δανειστές ότι οι 2 παραπάνω στόχοι διασφαλίζονται, δηλαδή ότι δεν θα πρέπει να ζητήσουν εκ των προτέρων μέτρα για να διασφαλιστούν. 

Τα κρατικά φέσια και η υποδόση 

Στο πεδίο των οφειλών του Κράτους προς ιδιώτες, πέρα από το εντυπωσιακό ποσό της επιστροφής φόρων 4,1 δισ. ευρώ στο εννεάμηνο και 1,5 δισ. ευρώ μόνο μέσα στο Σεπτέμβριο, οι αποπληρωμές των υπόλοιπων οφειλών του Κράτους προς ιδιώτες κινούνται σε πολύ χαμηλότερους ρυθμούς. Αναφορικά με την εξόφληση υποχρεώσεων παρελθόντων ετών και εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης, οι εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης από την ειδική πίστωση του προϋπολογισμού που πληρώθηκαν μέσα στον Σεπτέμβριο φτάνουν περίπου στα 150 εκατ. ευρώ σε αξία, ενώ οι επιστροφές φόρων παρελθόντων ετών τον Σεπτέμβριο ήταν της τάξης των 100 εκατ. ευρώ. Συνολικά από την αρχή του έτους πληρώθηκαν 1,7 δισ. ευρώ περίπου κρατικά "φέσια". Και μένει να φανεί αν ο τελικός "λογαριασμός", μαζί με τις νέες οφειλές του 2017 που πρέπει να εξοφληθούν θα είναι τέτοιος που δεν θα προκαλέσει πρόβλημα στην υποδόση αλλά και στην διαπραγμάτευση για το αν θα πρέπει να ληφθούν νέα μέτρα το 2018...